İzmit Saat Kulesi

                                                                 İzmit Saat Kulesi

İzmit Saat Kulesi ya da diğer adıyla Kocaeli Saat Kulesi,Kocaeli'nin merkezi İzmit'te yer alan bir saat kulesidir. Hem ilin hem de şehrin sembolleri arasındadır.

34. Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıl dönümünü anma amacıyla, İzmit Mutasarrıflığının girişimi sonrasında İzmit Belediyesi tarafından yapımına başlandı. Mimar Vedat (Tek) tarafından oluşturulan projenin uygulaması, Mihran Azaryan tarafından yapıldı. 1 Eylül 1900'de temeli atılan kulenin ertesi yıl aynı gün tamamlanması hedeflense de süreç gecikti ve Eylül 1902'de, tamamıyla tamamlanamayan kulenin açılışı gerçekleştirildi.

Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'na uygun bir şekilde Neoklasik Osmanlı mimarisi tarzında bir yapı olan İzmit Saat Kulesi'nde Neoklasik ve İslam mimarisi ayrıntıları kullanılmıştır. Kule, tek katlı kaide kısmı ile üç katlı gövde kısmı olmak üzere iki kare prizmadan oluşur. Kaide kısmının üç cephesinde birer mermer sebil yer alır. İkinci katında bir seyir balkonu bulunan yapının gövdesinde pencereler vardır. Her katında farklı süslemelerin olduğu kulenin dördüncü katının dört cephesinde birer saat bulunur. Yapının çatısı piramidal koni şeklindedir.

Kulenin 1900'lardaki görünümü 

 KONUMU VE MİMARİSİ

Kocaeli ilinin merkezi İzmit'in Kemalpaşa Mahallesi'nde, İzmit Garı'nın kuzeydoğusundaki tepenin üzerinde konumlanan ve ildeki tek saat kulesi olan İzmit Saat Kulesi; Av Köşkü Saray Müzesi'nin çevresindeki parkta bulunur. Neoklasik Osmanlı mimarisi tarzındaki kule, Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın örnekleri arasındadır.^[2][20] Afife Batur ve Münevver Eminoğlu'na göre "Vedat'ın [Vedat Tek'in] hem Osmanlı hem de Avrupa mimari ögelerini kullanmadaki rahatlığını duyumsatan bir tasarımdır. Hem de Vedat'ın kentsel ölçekte anıtsal biçimler bulmadaki yeteneğini sergiler."

Yığma tuğla bir yapı olan kulenin zemin kat duvarları Hereke'den getirilen konglomera, gövdesi ise Akçaova'dan getirilen Kandıra taşıyla kaplanmıştır. Kenarları pahlanmış kare prizma biçimindeki saat kulesinin gövdesi, 3,65 × 3,65 m planlı kare prizma bir kaide üzerinde yükselir. Kulenin yüksekliği 16,4 m olup enlemesine üç silme ile, her birinde farklı mimari uygulama ve süslemelerin kullanıldığı dört kata bölünmüştür. Kaide kısmının her bir köşesinde ikişer sütun bulunurken üç kenarında birer sebil, bir kenarında ise giriş kapısı yer alır. Eşkenar dörtgen dilimli başlıklara sahip sütunların üst bölümünde sekizer dilimli, iç içe geçmiş panolar vardır. Panoların ortalarındaki konsol biçimli, herhangi bir taşıyıcı işlevi olmayan dekoratif amaçlı Ampir üsluplu payandalarda; kır çiçekleri, akantuslar, inci tanesi ve dilimli kanelürler tasvir edilmiştir.

                   

 

                  Kulenin ilk üç katının görünümü

SEMBOLİK DEĞERİ VE KÜLTÜREL ETKİSİ

İzmit Saat Kulesi, hem İzmit'in hem de Kocaeli'nin sembollerinden birisidir. Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin logosunda, saat kulesinin bir tasvirine yer verilmiştir.Beyoğlu, İstanbul'da bulunan ve Mayıs 2003'te açılan Miniatürk'te; Mayıs 2004'te Konyaaltı, Antalya'da açılan ve 2018'de Kepez'e taşınan Kepez Açık Hava Müzesi'nde; Safranbolu'da bulunan ve 2012'de açılan Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Parkı'nda İzmit Saat Kulesi'nin birer maketi yer alır. Türkiye'deki bazı saat kulelerinin yer aldığı pul serisinin Ekim 2001 tarihli bir pulu ile İzmit Belediyesinin girişimi sonucunda PTT tarafından 2017'de basılan ve şehirdeki bazı mekânların fotoğraflarının yer aldığı pul serisindeki pulların birinde, İzmit Saat Kulesi'nin fotoğrafına yer verilmiştir.

Dünya Çocuk Günü, Dünya Kalp Günü, Dünya Otizm Farkındalık Günü, Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü, gibi belirli günlere ya da haftalara dikkat çekme veya onları anma; 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'a verilen desteği gösterme gibi çeşitli farkındalık girişimleri, kutlama ya da anma günlerinde kule, farklı renklerle aydınlatılır.